Als opleider in het vakgebied van de informatiedienstverlening is het van groot belang om de trends en ontwikkelingen op de voet te volgen. Hierbij gaat het niet alleen om de technologische trends an sich. GO opleidingen kijkt vooral naar de gevolgen ervan voor de functies, rollen en werkzaamheden van onze cursisten. Anders gezegd: wat betekenen deze trends voor de competenties om als informatiespecialist of informatiebeheerder succesvol te blijven functioneren? Dat is de vraag die wij, als GO opleidingen, dagelijks stellen. Aan onszelf, aan onze docenten en aan onze cursisten.

Ontegenzeggelijk hebben de digitalisering en automatisering enorme invloed gehad op de gevraagde competenties in de informatiedienstverlening. Zeker de laatste twee decennia zorgde digitalisering voor een verschuiving in rollen, verantwoordelijkheden en ook verwachtingen. Deze ontwikkeling is goed te zien in het cursusaanbod van GO opleidingen. Waar tientallen jaren alleen vakinhoudelijke cursussen op de agenda stonden, verschijnen daar sinds het einde van de vorige eeuw ook steeds vaker onderwerpen als communicatie, klantgerichtheid en marketing.

Hoewel niet iedereen zich al direct bewust was van de noodzaak van deze onderwerpen, vormen de ‘soft skills’ een steeds groter gedeelte van ons opleidingsportfolio. Daar zijn inmiddels ook thema’s als ‘management en organisatie’, kwaliteitszorg, procesmanagement en auditing bijgekomen.

Een duidelijk signaal dat ons vakgebied niet alleen een professionaliseringsslag aan het maken is, maar ook steeds verder opschuift richting een adviserende, initiërende en sturende rol. Veel afdelingen bevinden zich nog in deze transitie. Het is niet eenvoudig om de vertrouwde traditionele positie binnen de organisatie los te laten. Toch is het noodzakelijk om die nieuwe rol te omarmen en op de juiste wijze in te vullen. We realiseren ons allemaal dat bepaalde aspecten van onze dienstverlening onder druk staan. Dat heeft verschillende oorzaken.

Twee redenen springen er voor mij uit. Enerzijds slagen we er niet voldoende in om onze toegevoegde waarde duidelijk te maken aan onze ‘klanten’, collega’s en het management. Als professionals zijn we nog te vaak onzichtbaar. Het is niet helemaal duidelijk wat we doen en, vooral, wat het oplevert. Anderzijds zijn onze producten en diensten nog steeds te veel vertalingen uit de analoge wereld naar een digitale situatie. Daarbij laten we onze gebruikers niet profiteren van de onbegrensde nieuwe mogelijkheden. Denk maar eens aan het documentmanagementsysteem dat eigenlijk een digitale paternosterkast is of een digitale bron waarin een gebruiker zonder hulp niet echt kan zoeken.

Belangrijkste competenties voor de komende jaren zijn dan ook ‘digitaal denken’ (loslaten van oude methodes en denken vanuit digitale mogelijkheden) en het kunnen ‘verkopen’ van de eigen dienstverlening.

Waarom? De uitdaging ligt de komende jaren in het benutten van al het moois dat beschikbaar komt om de toegevoegde waarde van de informatiedienstverlening te optimaliseren. Én daarover te communiceren. Het volgen van de technologische ontwikkelingen is ons in de afgelopen zeventig jaar best goed gelukt. We zijn alleen een beetje vergeten dit volledig in dienst te stellen van de gebruiker en uitgebreid te vertellen wat onze werkzaamheden de organisatie oplevert en wat er gebeurt als we dat allemaal niet meer doen!

GO opleidingen zal u ook de komende decennia blijven helpen met het verkrijgen van actuele en relevante competenties. Dus op naar 2090, het jaar waarin bibliothecarissen, informatiespecialisten, informatiebeheerders en archivarissen ongetwijfeld heel andere functietitels zullen hebben, maar een essentiële rol spelen in elke organisatie!